Ορίστε; Πώς να κόψετε ανεπιθύμητες συμβουλές για τον καρκίνο, από την αρχή
Μερικές συμβουλές είναι απλώς ανεπιθύμητες, περιττές ή και επώδυνες. Να πώς η Alice-May Purkiss αντιμετώπισε τις ανεπιθύμητες συμβουλές μετά τη διάγνωση του καρκίνου της.
Σε όλους μας έχουν δοθεί συμβουλές που δεν ζητήσαμε. Οι περισσότεροι άνθρωποι που δίνουν συμβουλές έχουν τις καλύτερες προθέσεις. Αλλά όταν έχετε διαγνωστεί με καρκίνο, οι συμβουλές μπορεί να είναι επώδυνες ή ακόμη και επιβλαβείς.
Πώς χειρίζεστε λοιπόν τις αυτόκλητες συμβουλές από αγαπημένα σας πρόσωπα, φίλους ή ακόμα και αγνώστους; Η Alice-May Purkiss επινόησε 5 στρατηγικές για να αποτρέψει τις «συμβουλές του καναπέ»... καθώς και 4 πράγματα που όσοι έχουν καλές προθέσεις ΔΕΝ πρέπει να πουν σε κάποιον με καρκίνο.
Πριν διαγνωστώ με καρκίνο, ήμουν τυχερή.
Ειλικρινά, ήμουν τυχερή από πολλές απόψεις, αλλά ήμουν ιδιαίτερα τυχερή που δεν είχα συναντήσει ποτέ κάποιον άλλο με τη νόσο.
Η οικογένειά μου ήταν «απρόσβλητη» από τον καρκίνο. Δεν ήξερα κανέναν που να πέθανε από την ασθένεια. Δεν είχα γνωρίσει ποτέ κανέναν που να έχασε τα μαλλιά του από τη χημειοθεραπεία ή που να έπρεπε να αντέξει ατελείωτες χειρουργικές επεμβάσεις και περιόδους χορήγησης φαρμάκων. Δεν ήξερα τίποτα για τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο που έχουν αυτές οι χειρουργικές επεμβάσεις και τα ισχυρά φάρμακα.
Στην πραγματικότητα, τα μόνα πράγματα που ήξερα για τον καρκίνο ήταν αυτά που είχα δει στην τηλεόραση ή σε ταινίες. Άνθρωποι που μαραζώνουν στα κρεβάτια τους. Οι οικογένειές τους να μαλώνουν και να κλαίνε. Η τηλεόραση τείνει να προβάλλει ξανά και ξανά τα ίδια κλασικά αφηγηματικά τροπάρια.
Ανατρέχοντας στο παρελθόν, αναρωτιέμαι τι θα έλεγα αν εγώ είχα γνωρίσει κάποιον. Κάποιον που διαγνώστηκε με την ίδια ασθένεια που αφαίρεσε το στήθος και τα μαλλιά μου. Αν είχα ένα αγαπημένο πρόσωπο με τον ίδιο καρκίνο που συνέτριψε τη ζωή μου και με άφησε να μαζεύω τα κομμάτια πολύ καιρό μετά την εξαφάνιση του όγκου.
Θα είχα, όπως πολλοί έκαναν σε εμένα, γείρει το κεφάλι μου ελαφρώς προς τα αριστερά και θα έλεγα «λυπάμαι»; Θα είχα χρησιμοποιήσει τετριμμένες φράσεις επειδή δεν θα ήξερα τι άλλο να πω; Δεν θα έλεγα τίποτε από φόβο μήπως πω κάτι λάθος;
Όταν έφτασα στη διάγνωση και την εμπειρία του καρκίνου μου, σύντομα συνειδητοποίησα ότι ο καθένας είχε τη δική του αντίδραση όταν άκουγε ότι ήμουν καρκινοπαθής.
Αλλά τι πραγματικά με σοκάρισε;
Ο καταιγισμός ανεπιθύμητων συμβουλών.
Συνειδητοποίησα ότι θα έπρεπε να το συνηθίσω πολύ, πολύ γρήγορα.
Πώς να είστε υπομονετικοί όταν αντιμετωπίζετε ανεπιθύμητες συμβουλές
Οι ανεπιθύμητες συμβουλές μπορεί να είναι εκνευριστικές, ειδικά όταν έχετε μια ομάδα ειδικών που:
Α) Έχουν μελετήσει το πεδίο και δεν βασίζουν τις πληροφορίες τους σε ανέκδοτες αναφορές
Β) Σας δίνουν τις συμβουλές που πρέπει να ακολουθήσετε για να προχωρήσετε
Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι ανεπιθύμητες συμβουλές, είτε από έναν συνάδελφο είτε από ένα μέλος της οικογένειας ή έναν φίλο, γίνονται καλοπροαίρετα.
Τις περισσότερες φορές, όσοι δίνουν συμβουλές για την αυτοφροντίδα ή τι πρέπει να τρώτε («Υπάρχει ένα ΤΕΛΕΙΟ smoothie που μπορείς να ετοιμάσεις!») πιστεύουν ότι βοηθούν πραγματικά.
Η φράση «Προσέχετε ποιων τις συμβουλές θα ακολουθήσετε, αλλά να είστε υπομονετικοί με αυτούς που σας τις δίνουν» ήταν κλειδί για μένα κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Καθ’ όλη τη διάρκεια καθημερινών βομβαρδισμών με συμβουλές για το «πώς να ζω με τον καρκίνο», έπρεπε να υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι υπήρχε καλοσύνη στην καρδιά όλων. Αλλά, με το πέρασμα του χρόνου, ήξερα ότι έπρεπε επίσης να θέσω σταθερά όρια... και να τα κρατήσω.
5 συμβουλές για την αντιμετώπιση ανεπιθύμητων συμβουλών σχετικά με τον καρκίνο
Το τελευταίο πράγμα που θέλετε όταν υποβάλλεστε σε αντικαρκινική θεραπεία είναι συγκρούσεις. Σύντομα έγινα ειδική στο να τις αποφεύγω!
Όταν κάποιος νομίζει ότι προσπαθεί να βοηθήσει, κατάλαβα ότι είναι καλύτερο να μην τον απορρίψω εντελώς. Στην πραγματικότητα, πολλές φορές σκέφτομαι τις στιγμές που έχω δώσει συμβουλές από την καρδιά μου, και το άλλο άτομο πιθανότητα το έβρισκε εκνευριστικό.
Για αυτό θυμάμαι να είμαι «ευγενική αλλά σταθερή». Με την πάροδο του χρόνου, δημιούργησα μια λίστα φράσεων για να χρησιμοποιώ ανάλογα με την πρόταση, ποιος έδινε τη συμβουλή και πώς ένιωθα γι’ αυτό. Μη διστάσετε να επιλέξετε οποιοδήποτε από αυτά εάν βρεθείτε σε παρόμοια κατάσταση.
1. «Θα το έχω υπόψη μου».
Ακόμα κι αν δεν σκοπεύετε να το λάβετε υπόψη, αυτός είναι ένας καλός, ουδέτερος τρόπος να αφήσετε τους ανθρώπους να πιστέψουν ότι μπορεί.
Υπάρχει μόνο ένας κίνδυνος: σε μια μελλοντική συνάντηση μπορεί να ρωτήσουν εάν έχετε δοκιμάσει την πρότασή τους. Βεβαιωθείτε ότι έχετε έτοιμη μια απάντηση γι’ αυτή την περίπτωση!
2. «Καλή ιδέα. Θα σκεφτώ αν αυτό είναι κατάλληλο για μένα.»
Το καλύτερο με αυτήν την τακτική; Επαινείτε το άτομο για την ιδέα του, ενώ θέτετε ένα όριο ότι οι συμβουλές μπορεί να μην σας ταιριάζουν. Καθιστά σαφές ότι τίποτα σχετικά με τον καρκίνο δεν είναι ένα σενάριο που ταιριάζει σε όλους.
3. «Δεν θέλω συμβουλές αυτήν τη στιγμή.»
Κάποιοι άνθρωποι είναι σίγουροι ότι θα θέλατε συμβουλές, ενώ άλλοι δεν είναι σίγουροι. Στην τελευταία κατηγορία, μερικοί μπορεί να προσφέρουν συμβουλές επειδή πιστεύουν ότι είναι αυτό που θέλετε.
Αυτή η τακτική είναι ένας ευγενικός τρόπος να πείτε ότι δεν θέλετε συμβουλές. Ίσως να είναι τεράστια ανακούφιση... και για τους δύο σας.
Επιπλέον, μπορούν να αντιδράσουν ανάλογα όταν δηλώσετε ακριβώς αυτό που θέλετε, είτε αυτό είναι παρηγοριά, υποστήριξη ή απλώς μια αγκαλιά. Μιλήστε τους, για να σας δώσουν αυτό που χρειάζεστε.
4. «Ευχαριστώ, αλλά παίρνω συμβουλές μόνο από την ιατρική μου ομάδα.»
Υπενθυμίστε σε αυτούς που επιμένουν να δίνουν συμβουλές ότι λαμβάνετε ήδη την καλύτερη δυνατή βοήθεια από ειδικούς. Αυτό θα τους βοηθήσει να κατανοήσουν τη θέση τους.
Εκτός εάν είναι ογκολόγοι, χειρουργοί, νοσηλευτές χημειοθεραπείας ή ακτινολόγοι, δεν ανήκουν στην κατηγορία των ειδικών ... και κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με αυτό.
5. «Δεν πρόκειται να το κάνω αυτό».
Μερικές φορές κάποια άτομα επιμένουν να δίνουν συμβουλές, ανεξάρτητα από το τι θα πείτε για να τους αποτρέψετε.
Αν δεν σκοπεύετε να κάνετε αυτό που σας προτείνουν, δεν υπάρχει τίποτα κακό με την ευγενική, αλλά αποφασιστική απάντηση, όχι.
Όταν πρόκειται για τον καρκίνο και τη σχετιζόμενη θεραπεία του, η υγεία σας είναι δική σας απόφαση. Αυτό το σοβαρό, τρομακτικό πράγμα συμβαίνει σε σας. Δεν χρειάζονται υπεκφυγές για να κάνετε τους άλλους να νιώσουν καλύτερα... ειδικά όταν σας κάνουν να νιώθετε χειρότερα.
4 Πράγματα που ΔΕΝ πρέπει να πείτε σε κάποιον με καρκίνο
Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που οι άνθρωποι που υποβάλλονται σε αντικαρκινική θεραπεία δεν χρειάζονται να ακούσουν.
Εάν το διαβάζετε από την οπτική ενός φίλου ή ενός αγαπημένου προσώπου, σκεφθείτε ότι μπορεί να πείτε κατά λάθος κάτι που θα οδηγήσει σε εντάσεις.
Οι ακόλουθες δηλώσεις είναι απολύτως απαγορευτικές και θα πρέπει να μην το σκεφτείτε καν να τις συζητήσετε.
Ούτε καν.
1. «Μη δίνεις σημασία σε αυτά που λέει ο γιατρός σου! Πρέπει να πίνεις χυμούς/να ακολουθείς αλκαλική διατροφή/να τρως περισσότερα καρότα!»
Μπορεί να σοκάρεστε που κάποιος θα έλεγε κάτι τέτοιο, και σωστά.
Για όσους από εσάς πιστεύετε ότι αυτή είναι πραγματικά καλή συμβουλή, επιτρέψτε μου να σας πω ότι, στην πραγματικότητα, αυτό είναι ένα ΣΙΓΟΥΡΟ ΟΧΙ.
Εάν κάποιος με καρκίνο θέλει να εξερευνήσει ολιστικές θεραπείες παράλληλα με την καθιερωμένη αντικαρκινική φροντίδα, αυτό είναι δική του απόφαση. Αλλά δεν μπορείτε να τους πείτε πώς να διαχειριστούν την ασθένειά τους ή την ευεξία τους.
Εάν είστε ειδικός και το άτομο με καρκίνο θέλει τη γνώμη σας, θα σας τη ζητήσει. Μέχρι τότε, μη μιλάτε. Επίσης, σας παρακαλώ να μην λέτε ιστορίες σχετικά με το πώς ένας «φίλος του συζύγου μιας φίλης νίκησε τον καρκίνο με κρύο χυμό καρότου και τζόκινγκ τρεις φορές την ημέρα.»
Το οποίο έχει ως συνέχεια το…
2. «Η δεύτερη ξαδέρφη του άντρα της θείας του φίλου μου είχε καρκίνο και ΠΕΘΑΝΕ.»
Πώς μπορεί αυτό να θεωρηθεί χρήσιμο;
Ξέρω ότι αυτό είναι κάτι που οι άνθρωποι τείνουν να λένε όταν είναι αγχωμένοι ή φοβισμένοι, χωρίς να είναι σκόπιμα κακόβουλοι. Ωστόσο, όλοι όσοι έχουν διαγνωστεί με καρκίνο αντιμετώπισαν μια πολύ σκληρή υπενθύμιση για τη θνησιμότητά τους. Δεν χρειάζεται να τους το υπενθυμίσετε και εσείς.
Μπορώ να εγγυηθώ ότι το αγαπημένο σας πρόσωπο με καρκίνο έχει πιθανώς σκεφτεί τον θάνατο εκατομμύρια φορές. Επιπλέον, πιθανώς γνωρίζουν ανθρώπους που έχουν πεθάνει από την ίδια πάθηση...
Aν λοιπόν σκέφτεστε να πείτε, «Ξέρω κάποιον που πέθανε από αυτό που έχεις», μην το κάνετε. Δεν χρειάζεται να προσθέσετε καύσιμο στη φωτιά, καθώς η κατάσταση είναι ήδη αρκετά περίπλοκη συναισθηματικά.
3. «Πιστεύεις ότι είναι κάτι που έκανες και προκάλεσε τον καρκίνο σου;»
Και πάλι, αυτό είναι κάτι που έχω αναρωτηθεί εκατομμύρια φορές. Είναι κάτι που κάθε ασθενής με καρκίνο έχει αναρωτηθεί εκατομμύρια φορές.
Έτρωγα υπερβολική σοκολάτα;
Θα έπρεπε να ήμουν πιο αθλητική/ός;
Η δουλειά μου ήταν πολύ καθιστική;
Το ιστορικό της κατάθλιψης μου με κάποιο τρόπο προκάλεσε τον καρκίνο μου;
Εγώ φταίω;!
Κατηγορούμε ήδη τους εαυτούς μας αρκετά. Μην μας προσθέτετε κι άλλη ενοχή.
Α, και αν πιστεύετε ότι έχετε «βρει» την αιτία για τη διάγνωση του καρκίνου, μην πείτε κάτι όπως «Πιστεύω ότι ήταν το κάπνισμα/το ποτό/η κακή διατροφή/η εταιρεία όπου εργαζόσουν/το άγχος...» κ.λπ.
Και πάλι, πώς βοηθά αυτό; Τι προσφέρει, εκτός από το να κάνει όλους να αισθάνονται χειρότερα; Εάν δεν μπορείτε να μην είστε επικριτικοί σε δύσκολες στιγμές, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να παραμείνετε σιωπηλοί ή να απομακρυνθείτε.
4. «Θα πεθάνεις; Ποιες είναι οι πιθανότητές σου;»
Αυτή είναι μια σοβαρή ερώτηση, αλλά είναι μόνο για στενούς φίλους και συγγενείς. Αρκετά.
Τι μπορώ λοιπόν να πω σε ένα αγαπημένο πρόσωπο με καρκίνο;
Η συμβουλή είναι κάτι που πολύ σπάνια ζητούν οι άνθρωποι, με καρκίνο ή όχι.
Μιλήστε από καρδιάς. Κανείς δεν περιμένει από εσάς να σώσετε την κατάσταση. Δεν μπορείτε. Όλα εξαρτώνται από τη θεραπεία, τη φροντίδα και ένα εκατομμύριο άλλους παράγοντες πέρα από τον έλεγχό σας. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να ακούσετε αν το αγαπημένο σας πρόσωπο με καρκίνο θέλει να μιλήσει.
Και αν ρωτήσετε, «Υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω για να σε βοηθήσω με την καθημερινότητα;» πρέπει να το εννοείτε . Μόνο ένα σκούπισμα με την ηλεκτρική σκούπα στο σπίτι, ένα ζεστό γεύμα ή μία λιγότερη στοίβα πλυσίματος μπορεί να σημαίνει πολλά για κάποιους. Αν δεν το εννοείτε, τότε μην προσφερθείτε να βοηθήσετε. Δεν θα σας κρίνουμε. Είμαστε πολύ απασχολημένοι με τα δικά μας προβλήματα.
Τέλος, αν δεν ξέρετε τι να πείτε, πείτε ακριβώς αυτό. Και πάλι, δεν θα σας κρίνουμε. Όταν διαγνωστήκαμε, δεν είχαμε ιδέα κι εμείς τι να πούμε. Και θα προτιμούσαμε να είστε ειλικρινής και να μην συμμετάσχετε σε έναν αόρατο διαγωνισμό για να φανείτε «οι πιο στοργικοί».
Εάν είστε εσείς το άτομο με τη διάγνωση του καρκίνου; Θυμηθείτε τα πιθανά δικά σας «ατοπήματα» πριν γίνετε ασθενής. Δείξτε όση κατανόηση μπορείτε για το άτομο απέναντί σας.
Είναι δύσκολο, αλλά να θυμάστε ότι όλοι κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν. Δεν υπάρχει τέλειος τρόπος να αντιμετωπιστεί όλο αυτό και η ενσυναίσθηση και από τις δύο πλευρές μπορεί να παίξει τεράστιο ρόλο.
Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας.
Επιμέλεια: Σταυρούλα Μάτση, Ιατρός Νευρολόγος